La Grande Migration. Vues sur la guerre civile

Hans Magnus Enzensberger

Publié par Gallimard, le 24 janvier 1995

147 pages

Résumé

«در ستايش بيسوادي» اسم وسوسه كننده يي دارد. كتاب شامل چهار مقاله از هانس ماگنوس انسنس برگر است كه محمود حدادي آنها را ترجمه كرده. اين نويسنده آلماني چهار مقاله را در دهه 90 نوشته كه فراتر از آلمان به مسائل جهاني مثل مهاجرت، جنگ هاي خانگي، اقتصاد و تجمل و افول كتاب مي پردازد. او مي نويسد: «از هر سه تن ساكن سياره ما، يك نفر بدون هنر خواندن و نوشتن روزگارش را سر مي كند. مجموع اين انسان ها حدود 850 ميليون نفرند و شمارشان مسلما افزايش هم مي يابد. اين آماري حيرت آور و در عين حال گمراه كننده است، زيرا نسل انسان فقط شامل زندگان و ناآمدگان نمي شود، بلكه مردگان و رفتگان را هم بايد جزوي از آن دانست. و او كه مردگان را از قلم نيندازد، به ناچار به اين نتيجه مي رسد كه سواد نه قاعده بلكه استنثاست. تنها ما، يعني شمار ناچيز برخورداران از نعمت خواندن و نوشتن، ممكن است فكر كنيم كه مردم بي بهره از نعمت خواندن و نوشتن عده يي اندكند. در اين تصور باطل جهلي نهفته كه هيچ خوشايند من نيست. برعكس، اگر بصيرت به خرج دهيم، بيسوادي شخصيتي بسيار درخور احترام خواهد بود. من به حافظه، قدرت تمركز، زيركي، ذهن خلاق و گوش نيوشاي اين آدم رشك مي برم. خواهش مي كنم متهمم نكنيد كه در آرزوي انسان وحشي خوب هستم. من از شبحي رمانتيك سخن نمي گويم، بلكه سخنم از انسان هايي است كه به شخصه با آنها سرو كار دارم. هرگز نمي خواهم سيمايي آرماني به بيسوادان بدهم: بسته بودن افق ديد، جنون، كله شقي و دنياي بسته شان از چشمم دور نمانده است. با اين حال شايد از خود بپرسيد حالاچرا درست آدمي اهل قلم به صرافت دفاع از بيسوادان افتاده است... مطلب بسيار روشن است، چراكه همين بيسوادان بودند كه ادبيات را آفريدند. قالب هاي اوليه ادبي، از اسطوره گرفته تا وزن آهنگين ترانه هاي كودكانه، از قصه گرفته تا تصنيف، از دعا گرفته تا چيستان، همگي تاريخي كهن تر از خط و نوشتار دارند.